HER DERDE DEVA BİTKİ…DAĞ SARIMSAĞI 

Çok şifalı bir bikri olan, sofralarımızda kullandığımız sarımsağın bir de yabani olarak dağlarda yüksek yerlerde yetişen bir çeşidi vardır.

Bilim insanları tarafından kabul gören her derde deva bu ender bitki dağ sarımsağı veya (ayı ayıltan) sarımsağın ülkemizde sadece Tunceli yöresinde Munzur vadisinin yüksek yamaçlarında bir de doğu Karadeniz bölgesinde yetiştiği biliniyordu. Dağ sarımsağı (allivm – sativum) Çukurova’nın yüksek kesimlerinde özellikle Toros yaylalarında Göller Yaylası bölgesinde çok miktarda yetiştiği yöre halkının bu sarımsağı tükettiği ve sağlıklı kaldığı belirlendi. 

Dağ sarımsağı ayı ayıltan veya ayı sarımsağı ismiyle de anılır. Ayılar bilindiği üzere 5 ila 7 ay arasında kış uykusuna yatarlar. Bu süre içerisinde vücutlarına depoladıkları (yağı) enerjiyi kullanarak hayatta kalabiliyorlar. Kış uykusundan uyanan bu hayvanlar vücutlarını tekrar kuvvetlendirebilmek, metabolizmalarının tekrar normale dönebilmesi için ilk günlerde bol miktarda tükettiği sarımsağa borçlu oldukları bilinmektedir. Zambakgiller familyasından olan bu faydalı bitki baharında müjdecisidir. Çok yıllık bir bitkidir. Kökü tek çanaklıdır. Sarımsağı da soğanı da andırır. Çok şifalı olan bu bitkinin bir adı da romanus olan bu bitkinin faydaları ve etkileri çok geniştir. 

Faydalı olduğu alanlar; çok şifalı bir sebzedir. Bu bitkinin tedavi etme gücü vardır. Genellikle sofralarımızdaki sarımsağın özelliğini taşır. Ancak çok daha güçlü ve faydalıdır. 
- Bağırsak ve mide sorunlarında çok etkilidir.
- Gaz sancılarının tedavisi için son derece etkilidir. 
- Kronik ishale karşı çok faydalıdır. 
- Bağırsak tembelliğinin neden olduğu kabızlığa çok etkilidir. 
- Mide problemlerinin sebep olduğu uykusuzluğu giderir. 
- Kalp çarpıntısı ve benzeri yakınmalarının çoğuna iyi gelir. 
- Kireçlenmeye çok faydalıdır. 
- Yüksek tansiyon ve baş dönmelerine çok iyi gelir. 
- Akciğerlerde su toplanması problemini çözer. 
- Yaprakları taze ve çiğ olarak tüketilmesi mesane yakınmalarını giderir, böbrekleri temizler. 
- İyileşmeyen yaralara yapraklarının taze suyu sürülürse yaralar daha çabuk iyileşir ve kapanır.